การพยาบาลพื้นฐานและการบริหารการพยาบาล: Behavior customer presentation

การพยาบาลพื้นฐานและการบริหารการพยาบาล: Behavior customer presentation

เอกสารอ้างอิงการบริหารคุณภาพการพยาบาล

บรรณานุกรม

พวงทิพย์  ชัยพิบาลสฤษดิ์. (2551). คุณภาพการบริหารการพยาบาล. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นิตยา  ศรีญาณลักษณ์ (บรรณาธิการ). (2545) .การบริหารการพยาบาล.นนทบุรี : บริษัทประชุมช่าง จำกัด.

วิจิตรา กุสุมภ์ และคณะ. (2553). ประเด็นและแนวโน้มวิชาชีพการพยาบาล Trends & Issue of Nursing

              Profession.  กรุงเทพ ฯ:  ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล สหปราพาณิชย์.

วีณา จีระแพทย์และเกรียงศักดิ์ จีระแพทย์.(2550) .การบริหารความปลอดภัยของผู้ป่วย การบริหารความปลอดภัย

           ของผู้ป่วย [หนังสือ]. - กรุงเทพฯ : บริษัทด่านสุธาการพิมพ์, 2550.

http://www.med.tu.ac.th/UserFiles/File/Data%20microsite/KM/Document5.pdf

http://www.sarakadee.com/feature/2000/03/108.htm

การประกันคุณภาพ

ขั้นตอนในการตรวจสอบคุณภาพการพยาบาล

•             การตรวจสอบคุณภาพการพยาบาลเป็นการวัดคุณภาพการพยาบาลที่ผู้ใช้บริการได้รับจากพยาบาลว่ามีอะไรบ้าง

•             เป้าหมายการตรวจสอบจึงมุ่งที่ผู้ใช้บริการเป็นสำคัญ

ขั้นตอนการตรวจสอบคุณภาพการพยาบาล แบ่งเป็น 5 ขั้นตอน

•             การทำความเข้าใจกับเครื่องมือ หรือ มาตรฐานการพยาบาลที่จะใช้เพื่อการตรวจสอบมาตรฐานการพยาบาลที่กำหนด

•             ลงมือตรวจสอบโดยเปรียบเทียบกับเกณฑ์มาตรฐาน

•             วิเคราะห์ข้อมูล อภิปรายผลการตรวจสอบ

•             รายงานผลคุณภาพการพยาบาลต่อหน่วยงาน

•             ติดตามและประเมินผลเป็นระยะ และรายงานให้ทราบ

ลักษณะการตรวจสอบคุณภาพการพยาบาล แบ่งเป็น 3 วิธี

•             การตรวจสอบคุณภาพด้านโครงสร้าง เป็นการประเมินคุณภาพในการจัดระบบงาน เพราะเชื่อว่าระบบดี งานย่อมมีประสอทธิภาพ

•             ตรวจสอบคุณภาพด้านกระบวนการ คือการวัดคุณภาพการพยาบาลจากกิจกรรมการพยาบาล โดยใช้เกณฑ์เป็นเครื่องมือในการประเมิน

•             การตรวจสอบด้านผลลัพธ์ทางการพยาบาล โดยสังเกตพฤติกรรมผู้ป่วยหรือผู้ใช้บริการ และครอบครัว แล้วเปรียบเทียบกับเกณฑ์มาตรฐานหรือผลลัพธ์ทางการพยาบาล

การปรับปรุงคุณภาพ  (Quality Improvement)

•             เป็นกระบวนการนำกลไกต่าง ๆ ที่จะรักษาและปรับปรุงคุณภาพอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งการจัดทรัพยากร การมอบหมายให้บุคคลทำโครงการพัฒนาคุณภาพ การฝึกอบรมผู้ได้รับมอบหมาย การมีโครงสร้างที่ถาวรเพื่อดำรงรักษาคุณภาพ การปรับปรุงคุณภาพการพยาบาลเป็นหน้าที่รับผิดชอบของพยาบาลทุกระดับที่จะสำรวจตนเองและระบบงาน  ค้นหาสาเหตุของความบกพร่องต่อคุณภาพ ไม่ว่าจะเป็นด้านโครงสร้าง กระบวนการหรือผลลัพธ์  

การปรับปรุงคุณภาพ  แบ่งเป็น 2 ระดับ

•             การปรับปรุงคุณภาพภายนอกหน่วยงาน มีองค์กรที่เกี่ยวข้องโดยเฉพาะ เช่น สภาการพยาบาล ซึ่งมีหน้าที่ควบคุมคุณภาพ ให้คำปรึกษา  หรือ ตักเตือน

•             การปรับปรุงคุณภาพภายในหน่วยงาน  อาจเป็นระดับหอผู้ป่วยหรือระดับแผนกการพยาบาล แจใช้การตรวจซ้ำ ให้คำปรึกษา ให้การฝึกอบรม  มีการประเมินหรือลงโทษเพื่อให้มีการปรับปรุงงาน  ช่วยให้งานมีเป้าหมายที่ชัดเจนขึ้น

การประกันคุณภาพ

ขั้นตอนการนำมาตรฐานการพยาบาลไปใช้ในหน่วยงาน

•             กองการพยาบาล,2542 อ้างใน นิตยา ศรีญาณลักษณ์,2545

      1. Understanding & commitment  to  quality : จัดกิจกรรมเพื่อให้เจ้าหน้าที่ทุกระดับที่เกี่ยวข้องเห็นคุณค่าและคุณภาพ มีความมุ่งมั่นที่จะพัฒนางาน

      2. Policy on quality : กำหนดนโยบายการพัฒนาคุณภาพ และมาตรฐานการพยาบาล ทั้งระดับโรงพยาบาล กลุ่มงาน หน่วยงานบริการพยาบาล และหอผู้ป่วย

      3. Organization for quality : จัดคณะกรรมการทำงานในการพัฒนามาตรบานการพยาบาล และนำไปใช้ เพื่อทำหน้าที่

1.      วิเคราะห์ประเมินสภาพการจัดบริการการพยาบาล

2.      ใช้เกณฑ์ชี้วัดคุณภาพการพยาบาล ในการวัดประเมินคุณภาพการพยาบาลแต่ละหน่วยงาน

3.      วางแผนปรับปรุงคุณภาพบริการการพยาบาล

4.      กำหนดแนวทางในการนำมาตรฐานการพยาบาลไปใช้และการประเมินผล

4. Standard setting : ทั้งมาตรฐานการดูแลผู้ป่วยเฉพาะโรค ปัญหา กลุ่มอาการและกำหนดมาตรฐานวิธีปฏิบัติ โดยใช้เกณฑ์ต่อไปนี้ในการคัดเลือก

4.1    เรื่องที่มักจะเป็นปัญหาอยู่เสมอ problem prone

4.2    เรื่องที่มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดปัญหา  high  risk

4.3    เรื่องที่มีผู้ใช้บริการมาก ๆ   high volume

4.4    เรื่องที่มีวิธีปฏิบัติหลากหลาย high variation

4.5    เรื่องที่มีค่าใช้จ่ายสูง   high  cost

5. System for quality : วางแผนปรับปรุงกระบวนการทำงาน เพื่อเอื้ออำนวยให้สามารถปฏิบัติการงานได้ตามที่มาตรฐานกำหนด

6. Capability  to quality : จัดกิจกรรมพัฒนาทักษะ  ความรู้ ความสามารถในการปฏิบัติงานตามมาตรฐาน

      7.  Control for  quality : จัดระบบควบคุมเพื่อให้เกิดคุณภาพ

      8. Team work foe quality : สร้างทีมงานเพื่อปรับปรุงคุณภาพอย่างต่อเนื่อง กิจกรรมทบทวน

       กิจกรรม QC ฯลฯ

      9. Implementation of Nursing  standard:  ส่งเสริมให้มีการใช้มาตรฐานในการให้บริการพยาบาล

เมื่อกำหนดมาตรฐานการพยาบาลในโรงพยาบาล หน่วยงานประเมินผลการปฏิบัติตามมาตรฐาน และปรับปรุงมาตรฐานแล้ว ควรประกาศใช้และให้ทุกคนที่เกี่ยวข้อง ถือปฏิบัติ โดยผู้บริหารทางการพยาบาลแต่ละระดับให้การส่งเสริมสนับสนุนให้ปฏิบัติตลอดเวลา

การประกันคุณภาพ

องค์ประกอบของระบบประกันคุณภาพการพยาบาล

•             การกำหนดมาตรฐานการพยาบาล Nursing Standard

•             การตรวจสอบคุณภาพการพยาบาล           Nursing Audit

•             การปรับปรุงคุณภาพ     Quality Improvement

มาตรฐานการพยาบาล

มาตรฐาน หมายถึง สิ่งที่สร้างขึ้นหรือแนวทางที่กำหนดขึ้น หรือ รูปแบบ หรือตัวอย่างที่สร้างขึ้น โดยผู้ที่อยู่ในอำนาจหน้าที่ที่จะกระทำได้ โดยคำนึงถึงระเบียบประเพณี หรือสิ่งอื่นที่มาเกี่ยวข้อง เช่น เกณฑ์ หรือระดับมาตรฐานและระดับคุณภาพที่พิจารณาให้เหมาะสม และเพียงพอสำหรับเป้าหมายเฉพาะ เพื่อเป็นเกณฑ์ในการวัดคุณค่าทั้งปริมาณและคุณภาพ

มาตรฐาน หมายถึง ข้อความที่อธิบายแนวทางการปฏิบัติหรือวิธีดำเนินการที่ครอบคลุมขอบเขตของการพยาบาลถือเป็นข้อกำหนดให้มีการปฏิบัติ เพื่อให้เกิดผลดีต่อการดูแลหรือการให้บริการแก่ผู้ใช้บริการ ทั้งในส่วนบุคคล  ครอบครัว  ชุมชน ตลอดทั้งข้อความนั้นต้องเที่ยงตรง ชัดเจน สามารถนำไปปฏิบัติได้

มาตรฐานจำแนกตามระดับคุณภาพ

•             มาตรฐานระดับสากล Normative Standard

–           แนวทางกำหนดระดับดีเลิศ ตามความคาดหวังที่เป็นอุดมคติ ซึ่งโดยทั่วไปถูกกำหนดโดยองค์กรวิชาชีพ

•             มาตรฐานระดับผู้เชี่ยวชาญ Empirical Standard

–           เนื้อหาที่กำหนดเป็นมาตรฐานมาจากระดับผู้เชี่ยวชาญ ผู้มีความรู้  ความสามารถ เช่นนักวิชาการ หรือผู้ปฏิบัติการ  ส่วนใหญ่มักจะกำหนดโดนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

การกำหนดมาตรฐาน

•             เซนเตอร์(Center,1978 อ้างใน นิตยา ศรีญาณลักษณ์,2545) ได้เสนอแนวทางการกำหนดมาตรฐานการพยาบาลไว้ดังนี้

1.      กำหนดขอบเขตหรือวัตถุประสงค์ที่จะควบคุมคุณภาพการพยาบาล

2.      ความสอดคล้องกันทั้งปรัชญา มาตรฐาน และวัตถุประสงค์ของหน่วยงาน

3.      การกำหนดมาตรฐานการพยาบาลในลักษณะกระบวนการผู้กำหนดต้องมีความรู้ ความสามารถวิเคราะห์ปัญหาผู้ป่วย

ประเภทของมาตรฐานการพยาบาล

•             คาร์ซและกรีน(Katz&Green,1997 อ้างใน นิตยา ศรีญาณลักษณ์,2545) จำแนกไว้ดังนี้

1.      จำแนกตามแนวคิดเชิงระบบ แบ่งเป็น 3 ชนิดได้แก่

1.1 มาตรฐานเชิงโครงสร้าง            (Structural standard)

1.2 มาตรฐานเชิงกระบวนการ         (Process standard)

1.3 มาตรฐานเชิงผลลัพธ์           (Outcome standard)  

มาตรฐานเชิงโครงสร้าง

•             เกี่ยวข้องกับปัจจัยนำเข้าทั้งหมด ของระบบบริการการพยาบาล

–           ปรัชญา  วัตถุประสงค์  นโยบายการปฏิบัติงาน การ

–           จัดสรรทรัพยากรต่าง ๆ 4 M

–           การอบรม  การมอบหมายงาน การติดต่อสื่อสาร

มาตรฐานเชิงกระบวนการ

•             จะบอกถึงกิจกรรมการพยาบาลทั้งหมดที่ให้กับผู้ป่วย โดยการระบุพฤติกรรมที่พึงประสงค์ของพยาบาล การกำหนดมาตรฐานเชิงกระบวนการนี้กระทำเพื่อใช้วัดคุณภาพการพยาบาล โดยวัดจากความสามารถในการปฏิบัติการพยาบาลด้วยกระบวนว่า  พยาบาลได้ทำอะไรให้ผู้ป่วย ซึ่งจะนำไปสู่เป้าหมาย และคุณภาพ

มาตรฐานเชิงผลลัพธ์

•             เป็นการวัดผลจากการดูแลผู้ป่วย ซึ่งเป็นวัตถุประสงค์สุดท้ายในการวัดผลทางการพยาบาล โดยแสดงถึงพฤติกรรมที่ผู้ป่วยแสดงออกตามที่คาดหวังว่าจะเปลี่ยนไปใน   ทางบวก  และความพึงพอใจของผู้ป่วยมากว่ากระบวนการพยาบาล

2.จำแนกตามจุดเน้นของเนื้อหาแบ่งเป็น 2 ชนิดได้แก่

2.1 มาตรฐานการบริการพยาบาล    (Standard  of Nursing service)

2.2 มาตรฐานปฏิบัติการพยาบาล    (Standard  of Nursing practice)

มาตรฐานการบริการพยาบาล (Standard  of Nursing service)

•             ปัจจัยที่เกี่ยวข้องคล้ายกับมาตรฐานเชิงโครงสร้าง คือปัจจัยนำเข้าทั้งระบบ รวมถึงกลไกการจัดการเพื่อให้บริการพยาบาลบรรลุเป้าหมาย หรือเป็นมาตรฐานที่กำหนดไว้เป็นนโยบาย

มาตรฐานปฏิบัติการพยาบาล (Standard  of Nursing practice)

•             เน้นการปฏิบัติการพยาบาลหรือการดูแล บอกถึงบทบาทความรับผิดชอบและสมรรถนะของพยาบาลวิชาชีพ เนื้อหาส่วนใหญ่จะเป็นกระบวนการพยาบาล คือ การประเมินปัญหา การวินิจฉัย  การวางแผน การปฏิบัติการพยาบาลและประเมินผลทางการพยาบาล

3.การสร้างมาตรฐานการพยาบาลตามแนวคิดของ เมสัน

 เมสัน (Mason, 1994)       แบ่งมาตรฐานการพยาบาลตามหน่วยการพยาบาล      (Unit of nursing care) ออกเป็น 5 ประเภทคือ

การสร้างมาตรฐานการพยาบาลตามแนวคิดของ    เมสัน (Mason, 1994)

1. มาตรฐานตามวิธีการปฏิบัติการพยาบาล   (Nursing intervention)  โดยกำหนดเป็นขั้นตอน  (Step-by

step-method)  เช่น  มาตรฐานการดูดเสมหะผู้ป่วยทางหลอดลมคอ  มาตรฐานการทำความสะอาดร่างกายผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ มาตรฐานการเช็ดตัวลดไข้

2. มาตรฐานตามการวินิจฉัยการพยาบาล      (Nursing  diagnosis)       รวมทั้งปัญหาสุขภาพ หรือความต้องการพื้นฐานของผู้ป่วย ตัวอย่างเช่น  มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะเนื้อเยื่อขาดออกซิเจน เป็นต้น

3. ตามการวินิจฉัยทางการแพทย์  (Medical  diagnosis)     โดยการแปลความหมายว่าการวินิจฉัยทางการแพทย์นั้นๆ ต้องการ      การพยาบาลที่ครอบคลุมอะไรบ้าง  ตัวอย่างเช่น  มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยข้ออักเสบ  มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยโรคต่างๆ  เป็นต้น       

4.มาตรฐานตามมโนทัศน์ทางการยาบาล (Concept)      ซึ่งอาจเป็นกลุ่มของประเภทหรือพฤติกรรมของผู้ป่วย  กลุ่มของเหตุการณ์หรือกระบวนการซึ่งมีคุณลักษณะเฉพาะที่ให้ความหมายได้  ตัวอย่างเช่น  มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยที่หมดสติ  มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยก่อนหรือหลังผ่าตัด      มาตรฐานการพยาบาลผู้คลอดในระยะคลอด  มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะซึมเศร้า  วิตกกังวล  หรืออื่นๆ เป็นต้น

5. มาตรฐานการพยาบาลตามปัญหาสุขภาพและความต้องการพื้นฐานของผู้ป่วย (Health problems and needs)         เช่น มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะอาเจียนรุนแรง มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยที่ต้องการเคลื่อนไหวภายหลังผ่าตัด  เป็นต้น

นอกจากนั้นการกำหนดมาตรฐานการพยาบาลสามารถกำหนดได้หลายรูปแบบ ตามปรัชญา และนโยบายของหน่วยงาน การศึกษาเรื่องการพัฒนาคุณภาพการพยาบาล จากภายนอก เช่นกฎหมายควบคุมการประกอบวิชาชีพ ความคิดเห็นผู้รับบริการ การศึกษาความต้องการของผู้ใช้บริการ หรือความคิดเห็นจากผู้บริหารและผู้ที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพการพยาบาล

หลักสำคัญของการกำหนดมาตรฐานการพยาบาล

1.      ข้อความของมาตรฐานต้องมีความชัดเจน ถูกต้องผู้นำไปใช้เกิดความเข้าใจตรงกัน

2.      สามารถปฏิบัติให้ประสบผลสำเร็จได้

3.      สามารถวัดได้ ในรูปหน่วยที่สามารถเปรียบเทียบ ได้

4.      มาตรฐานต้องยืดหยุ่น

ส่วนประกอบในการเขียนมาตรฐานการพยาบาล

•             หัวข้อมาตรฐาน   แจ้งเฉพาะว่าเป็นมาตรฐานประเภทใด เช่น มาตรฐานเชิงโครงสร้าง  มาตรฐานเชิงกระบวนการ  มาตรฐานเชิงผลลัพธ์ เป็นต้น

•             ข้อความมาตรฐาน เป็นจุดมุ่งหมายหรือผลลัพธ์ที่ต้องการจุดเน้นแต่ละด้าน

•             “การจัดองค์กร และการบริหารงานเอื้อให้หน่วยบริการในความรับผิดชอบสามารถจัดบริการพยาบาลได้อย่างมีคุณภาพ”

เกณฑ์เป็นทั้งประเด็นที่ใช้ประเมินการดำเนินงานว่าสามารถบรรลุเป้าหมายหรือไม่

•             “มีหัวหน้าพยาบาลที่มีความรู้ ความสามารถในการบริหารรับผิดชอบกลุ่มงานการพยาบาลและร่วมเป็นกรรมการบริหารโรงพยาบาล”

•             ผลลัพธ์ที่คาดหวัง

•             เป็นข้อความที่แสดงถึงผลที่จะเกิดขึ้นกับผู้ใช้บริการ ครอบครัว และชุมชน

•             “น้ำหนักไม่ลดลงไปกว่าเดิม    ไม่มีอาการบวม  โปรตีนในเลือดไม่ต่ำกว่าเกณฑ์ปกติ”

การประกันคุณภาพ

การรับรองคุณภาพมาตรฐานระดับสากล   (Joint  Commission International: JCI)

Joint Commission International Accreditation

JCI เป็นฝ่ายหนึ่งของ JCAHO (Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations)เดือนตุลาคม พ.ศ. 2540 JCAHO Board ตัดสินใจให้บริการรับรองมาตรฐานในต่างประเทศ มีเป้าหมาย : เพื่อปรับปรุงคุณภาพในการให้บริการด้านสุขภาพนอกประเทศสหรัฐอเมริกา โดยประกาศใช้มาตรฐาน ตุลาคม พ.ศ.2542 และปรับปรุงมาตรฐานฉบับที่ 2 พ.ศ. 2546

•             JCI   A Standards ประกอบด้วย

มาตรฐาน/Standards                      340
ตัวชี้วัด/Measurable Elements       1031

•             SECTION I / หมวดที่ I : Patient-Centered Standardsมาตรฐานการดูแลผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง

•             SECTION II / หมวดที่ II : Health Care Organization Management Standardsมาตรฐานการบริหารจัดการในโรงพยาบาล

•             Standard in Bold typeface is “Core” standards

•             มาตรฐานที่เป็นตัวหนาเป็น มาตรฐานหลัก  

หมวดที่ I : มาตรฐานการดูแลผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง

§  ACCESS TO CARE/CONTINUITY OF CARE - (ACC)    การเข้าถึงการดูแลรักษา/การดูแลรักษาอย่างต่อเนื่อง

•             PATIENT AND FAMILY RIGHTS-(PFR) /สิทธิผู้ป่วยและครอบครัว

•             ASSESSMENT OF PATIENTS- (AOP)/ การประเมินอาการผู้ป่วย

 LABORATORY SERVICES/บริการห้องปฏิบัติการ

 RADIOLOGY SERVICES/บริการรังสีวินิจฉัย

•             CARE OF PATIENTS - (COP) /การดูแลผู้ป่วย

 CARE OF HIGH-RISH PATIENTS

 MEDICATION USE

 SURGICAL AND ANESTHESIA

 Pain Management and End of Life Care

•             PATIENT AND FAMILY EDUCATION - (PFE) /การให้ความรู้แก่ผู้ป่วยและครอบครัว  

หมวดที่ II : มาตรฐานการบริหารจัดการในองค์กร

•      QUALITY IMPROVEMENT AND PATIENT SAFETY - (QPS)/     การพัฒนาคุณภาพและความปลอดภัยของผู้ป่วย

•        PREVENTION AND CONTROL OF INFECTIONS - (PCI) /   การป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อ

•         GOVERNANCE, LEADERSHIP AND DIRECTION (GLD) /   การปกครอง การนำและทิศทางขององค์กร

•             FACILITY MANAGEMENT AND SAFETY - (FMS)/โครงสร้างและความปลอดภัย

•             STAFF QUALIFICATIONS AND EDUCATION (SQE)/     คุณวุฒิและการศึกษาของเจ้าหน้าที่

•             MANAGEMENT OF INFORMATION (MOI)/ การบริหารจัดการข่าวสารข้อมูล

FACILITY MANAGEMENT AND SAFETY - (FMS)

FMS. 7  The organization plans and implements a program for inspecting, testing, and maintaining medical equipment and documenting the results.

Measurable Elements of FMS.7

1.      Medical equipment is managed throughout the organization according to a plan.

2.      There is an inventory of all medical equipment.

3.      Medical equipment is regularly inspected.

4.      Medical equipment is tested when new and as appropriate thereafter.

5.      There is a preventive maintenance program.

6.      Qualified individuals provide these services.