welcome for shared knowledge and experience
วันพฤหัสบดีที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2555
วันอาทิตย์ที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2555
เอกสารอ้างอิงการบริหารคุณภาพการพยาบาล
บรรณานุกรม
พวงทิพย์ ชัยพิบาลสฤษดิ์. (2551). คุณภาพการบริหารการพยาบาล. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นิตยา ศรีญาณลักษณ์ (บรรณาธิการ). (2545) .การบริหารการพยาบาล.นนทบุรี : บริษัทประชุมช่าง จำกัด.
วิจิตรา กุสุมภ์ และคณะ. (2553). ประเด็นและแนวโน้มวิชาชีพการพยาบาล Trends & Issue of Nursing
Profession. กรุงเทพ ฯ: ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล สหปราพาณิชย์.
วีณา จีระแพทย์และเกรียงศักดิ์ จีระแพทย์.(2550) .การบริหารความปลอดภัยของผู้ป่วย การบริหารความปลอดภัย
ของผู้ป่วย [หนังสือ]. - กรุงเทพฯ : บริษัทด่านสุธาการพิมพ์, 2550.
การประกันคุณภาพ
ขั้นตอนในการตรวจสอบคุณภาพการพยาบาล
• การตรวจสอบคุณภาพการพยาบาลเป็นการวัดคุณภาพการพยาบาลที่ผู้ใช้บริการได้รับจากพยาบาลว่ามีอะไรบ้าง
• เป้าหมายการตรวจสอบจึงมุ่งที่ผู้ใช้บริการเป็นสำคัญ
ขั้นตอนการตรวจสอบคุณภาพการพยาบาล แบ่งเป็น 5 ขั้นตอน
• การทำความเข้าใจกับเครื่องมือ หรือ มาตรฐานการพยาบาลที่จะใช้เพื่อการตรวจสอบมาตรฐานการพยาบาลที่กำหนด
• ลงมือตรวจสอบโดยเปรียบเทียบกับเกณฑ์มาตรฐาน
• วิเคราะห์ข้อมูล อภิปรายผลการตรวจสอบ
• รายงานผลคุณภาพการพยาบาลต่อหน่วยงาน
• ติดตามและประเมินผลเป็นระยะ และรายงานให้ทราบ
ลักษณะการตรวจสอบคุณภาพการพยาบาล แบ่งเป็น 3 วิธี
• การตรวจสอบคุณภาพด้านโครงสร้าง เป็นการประเมินคุณภาพในการจัดระบบงาน เพราะเชื่อว่าระบบดี งานย่อมมีประสอทธิภาพ
• ตรวจสอบคุณภาพด้านกระบวนการ คือการวัดคุณภาพการพยาบาลจากกิจกรรมการพยาบาล โดยใช้เกณฑ์เป็นเครื่องมือในการประเมิน
• การตรวจสอบด้านผลลัพธ์ทางการพยาบาล โดยสังเกตพฤติกรรมผู้ป่วยหรือผู้ใช้บริการ และครอบครัว แล้วเปรียบเทียบกับเกณฑ์มาตรฐานหรือผลลัพธ์ทางการพยาบาล
การปรับปรุงคุณภาพ (Quality Improvement)
• เป็นกระบวนการนำกลไกต่าง ๆ ที่จะรักษาและปรับปรุงคุณภาพอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งการจัดทรัพยากร การมอบหมายให้บุคคลทำโครงการพัฒนาคุณภาพ การฝึกอบรมผู้ได้รับมอบหมาย การมีโครงสร้างที่ถาวรเพื่อดำรงรักษาคุณภาพ การปรับปรุงคุณภาพการพยาบาลเป็นหน้าที่รับผิดชอบของพยาบาลทุกระดับที่จะสำรวจตนเองและระบบงาน ค้นหาสาเหตุของความบกพร่องต่อคุณภาพ ไม่ว่าจะเป็นด้านโครงสร้าง กระบวนการหรือผลลัพธ์
การปรับปรุงคุณภาพ แบ่งเป็น 2 ระดับ
• การปรับปรุงคุณภาพภายนอกหน่วยงาน มีองค์กรที่เกี่ยวข้องโดยเฉพาะ เช่น สภาการพยาบาล ซึ่งมีหน้าที่ควบคุมคุณภาพ ให้คำปรึกษา หรือ ตักเตือน
• การปรับปรุงคุณภาพภายในหน่วยงาน อาจเป็นระดับหอผู้ป่วยหรือระดับแผนกการพยาบาล แจใช้การตรวจซ้ำ ให้คำปรึกษา ให้การฝึกอบรม มีการประเมินหรือลงโทษเพื่อให้มีการปรับปรุงงาน ช่วยให้งานมีเป้าหมายที่ชัดเจนขึ้น
การประกันคุณภาพ
ขั้นตอนการนำมาตรฐานการพยาบาลไปใช้ในหน่วยงาน
• กองการพยาบาล,2542 อ้างใน นิตยา ศรีญาณลักษณ์,2545
1. Understanding & commitment to quality : จัดกิจกรรมเพื่อให้เจ้าหน้าที่ทุกระดับที่เกี่ยวข้องเห็นคุณค่าและคุณภาพ มีความมุ่งมั่นที่จะพัฒนางาน
2. Policy on quality : กำหนดนโยบายการพัฒนาคุณภาพ และมาตรฐานการพยาบาล ทั้งระดับโรงพยาบาล กลุ่มงาน หน่วยงานบริการพยาบาล และหอผู้ป่วย
3. Organization for quality : จัดคณะกรรมการทำงานในการพัฒนามาตรบานการพยาบาล และนำไปใช้ เพื่อทำหน้าที่
1. วิเคราะห์ประเมินสภาพการจัดบริการการพยาบาล
2. ใช้เกณฑ์ชี้วัดคุณภาพการพยาบาล ในการวัดประเมินคุณภาพการพยาบาลแต่ละหน่วยงาน
3. วางแผนปรับปรุงคุณภาพบริการการพยาบาล
4. กำหนดแนวทางในการนำมาตรฐานการพยาบาลไปใช้และการประเมินผล
4. Standard setting : ทั้งมาตรฐานการดูแลผู้ป่วยเฉพาะโรค ปัญหา กลุ่มอาการและกำหนดมาตรฐานวิธีปฏิบัติ โดยใช้เกณฑ์ต่อไปนี้ในการคัดเลือก
4.1 เรื่องที่มักจะเป็นปัญหาอยู่เสมอ problem prone
4.2 เรื่องที่มีความเสี่ยงสูงที่จะเกิดปัญหา high risk
4.3 เรื่องที่มีผู้ใช้บริการมาก ๆ high volume
4.4 เรื่องที่มีวิธีปฏิบัติหลากหลาย high variation
4.5 เรื่องที่มีค่าใช้จ่ายสูง high cost
5. System for quality : วางแผนปรับปรุงกระบวนการทำงาน เพื่อเอื้ออำนวยให้สามารถปฏิบัติการงานได้ตามที่มาตรฐานกำหนด
6. Capability to quality : จัดกิจกรรมพัฒนาทักษะ ความรู้ ความสามารถในการปฏิบัติงานตามมาตรฐาน
7. Control for quality : จัดระบบควบคุมเพื่อให้เกิดคุณภาพ
8. Team work foe quality : สร้างทีมงานเพื่อปรับปรุงคุณภาพอย่างต่อเนื่อง กิจกรรมทบทวน
กิจกรรม QC ฯลฯ
9. Implementation of Nursing standard: ส่งเสริมให้มีการใช้มาตรฐานในการให้บริการพยาบาล
เมื่อกำหนดมาตรฐานการพยาบาลในโรงพยาบาล หน่วยงานประเมินผลการปฏิบัติตามมาตรฐาน และปรับปรุงมาตรฐานแล้ว ควรประกาศใช้และให้ทุกคนที่เกี่ยวข้อง ถือปฏิบัติ โดยผู้บริหารทางการพยาบาลแต่ละระดับให้การส่งเสริมสนับสนุนให้ปฏิบัติตลอดเวลา
การประกันคุณภาพ
องค์ประกอบของระบบประกันคุณภาพการพยาบาล
• การกำหนดมาตรฐานการพยาบาล Nursing Standard
• การตรวจสอบคุณภาพการพยาบาล Nursing Audit
• การปรับปรุงคุณภาพ Quality Improvement
มาตรฐานการพยาบาล
มาตรฐาน หมายถึง สิ่งที่สร้างขึ้นหรือแนวทางที่กำหนดขึ้น หรือ รูปแบบ หรือตัวอย่างที่สร้างขึ้น โดยผู้ที่อยู่ในอำนาจหน้าที่ที่จะกระทำได้ โดยคำนึงถึงระเบียบประเพณี หรือสิ่งอื่นที่มาเกี่ยวข้อง เช่น เกณฑ์ หรือระดับมาตรฐานและระดับคุณภาพที่พิจารณาให้เหมาะสม และเพียงพอสำหรับเป้าหมายเฉพาะ เพื่อเป็นเกณฑ์ในการวัดคุณค่าทั้งปริมาณและคุณภาพ
มาตรฐาน หมายถึง ข้อความที่อธิบายแนวทางการปฏิบัติหรือวิธีดำเนินการที่ครอบคลุมขอบเขตของการพยาบาลถือเป็นข้อกำหนดให้มีการปฏิบัติ เพื่อให้เกิดผลดีต่อการดูแลหรือการให้บริการแก่ผู้ใช้บริการ ทั้งในส่วนบุคคล ครอบครัว ชุมชน ตลอดทั้งข้อความนั้นต้องเที่ยงตรง ชัดเจน สามารถนำไปปฏิบัติได้
มาตรฐานจำแนกตามระดับคุณภาพ
• มาตรฐานระดับสากล Normative Standard
– แนวทางกำหนดระดับดีเลิศ ตามความคาดหวังที่เป็นอุดมคติ ซึ่งโดยทั่วไปถูกกำหนดโดยองค์กรวิชาชีพ
• มาตรฐานระดับผู้เชี่ยวชาญ Empirical Standard
– เนื้อหาที่กำหนดเป็นมาตรฐานมาจากระดับผู้เชี่ยวชาญ ผู้มีความรู้ ความสามารถ เช่นนักวิชาการ หรือผู้ปฏิบัติการ ส่วนใหญ่มักจะกำหนดโดนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
การกำหนดมาตรฐาน
• เซนเตอร์(Center,1978 อ้างใน นิตยา ศรีญาณลักษณ์,2545) ได้เสนอแนวทางการกำหนดมาตรฐานการพยาบาลไว้ดังนี้
1. กำหนดขอบเขตหรือวัตถุประสงค์ที่จะควบคุมคุณภาพการพยาบาล
2. ความสอดคล้องกันทั้งปรัชญา มาตรฐาน และวัตถุประสงค์ของหน่วยงาน
3. การกำหนดมาตรฐานการพยาบาลในลักษณะกระบวนการผู้กำหนดต้องมีความรู้ ความสามารถวิเคราะห์ปัญหาผู้ป่วย
ประเภทของมาตรฐานการพยาบาล
• คาร์ซและกรีน(Katz&Green,1997 อ้างใน นิตยา ศรีญาณลักษณ์,2545) จำแนกไว้ดังนี้
1. จำแนกตามแนวคิดเชิงระบบ แบ่งเป็น 3 ชนิดได้แก่
1.1 มาตรฐานเชิงโครงสร้าง (Structural standard)
1.2 มาตรฐานเชิงกระบวนการ (Process standard)
1.3 มาตรฐานเชิงผลลัพธ์ (Outcome standard)
มาตรฐานเชิงโครงสร้าง
• เกี่ยวข้องกับปัจจัยนำเข้าทั้งหมด ของระบบบริการการพยาบาล
– ปรัชญา วัตถุประสงค์ นโยบายการปฏิบัติงาน การ
– จัดสรรทรัพยากรต่าง ๆ 4 M
– การอบรม การมอบหมายงาน การติดต่อสื่อสาร
มาตรฐานเชิงกระบวนการ
• จะบอกถึงกิจกรรมการพยาบาลทั้งหมดที่ให้กับผู้ป่วย โดยการระบุพฤติกรรมที่พึงประสงค์ของพยาบาล การกำหนดมาตรฐานเชิงกระบวนการนี้กระทำเพื่อใช้วัดคุณภาพการพยาบาล โดยวัดจากความสามารถในการปฏิบัติการพยาบาลด้วยกระบวนว่า พยาบาลได้ทำอะไรให้ผู้ป่วย ซึ่งจะนำไปสู่เป้าหมาย และคุณภาพ
มาตรฐานเชิงผลลัพธ์
• เป็นการวัดผลจากการดูแลผู้ป่วย ซึ่งเป็นวัตถุประสงค์สุดท้ายในการวัดผลทางการพยาบาล โดยแสดงถึงพฤติกรรมที่ผู้ป่วยแสดงออกตามที่คาดหวังว่าจะเปลี่ยนไปใน ทางบวก และความพึงพอใจของผู้ป่วยมากว่ากระบวนการพยาบาล
2.จำแนกตามจุดเน้นของเนื้อหาแบ่งเป็น 2 ชนิดได้แก่
2.1 มาตรฐานการบริการพยาบาล (Standard of Nursing service)
2.2 มาตรฐานปฏิบัติการพยาบาล (Standard of Nursing practice)
มาตรฐานการบริการพยาบาล (Standard of Nursing service)
• ปัจจัยที่เกี่ยวข้องคล้ายกับมาตรฐานเชิงโครงสร้าง คือปัจจัยนำเข้าทั้งระบบ รวมถึงกลไกการจัดการเพื่อให้บริการพยาบาลบรรลุเป้าหมาย หรือเป็นมาตรฐานที่กำหนดไว้เป็นนโยบาย
มาตรฐานปฏิบัติการพยาบาล (Standard of Nursing practice)
• เน้นการปฏิบัติการพยาบาลหรือการดูแล บอกถึงบทบาทความรับผิดชอบและสมรรถนะของพยาบาลวิชาชีพ เนื้อหาส่วนใหญ่จะเป็นกระบวนการพยาบาล คือ การประเมินปัญหา การวินิจฉัย การวางแผน การปฏิบัติการพยาบาลและประเมินผลทางการพยาบาล
3.การสร้างมาตรฐานการพยาบาลตามแนวคิดของ เมสัน
เมสัน (Mason, 1994) แบ่งมาตรฐานการพยาบาลตามหน่วยการพยาบาล (Unit of nursing care) ออกเป็น 5 ประเภทคือ
การสร้างมาตรฐานการพยาบาลตามแนวคิดของ เมสัน (Mason, 1994)
1. มาตรฐานตามวิธีการปฏิบัติการพยาบาล (Nursing intervention) โดยกำหนดเป็นขั้นตอน (Step-by
step-method) เช่น มาตรฐานการดูดเสมหะผู้ป่วยทางหลอดลมคอ มาตรฐานการทำความสะอาดร่างกายผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ มาตรฐานการเช็ดตัวลดไข้
2. มาตรฐานตามการวินิจฉัยการพยาบาล (Nursing diagnosis) รวมทั้งปัญหาสุขภาพ หรือความต้องการพื้นฐานของผู้ป่วย ตัวอย่างเช่น มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะเนื้อเยื่อขาดออกซิเจน เป็นต้น
3. ตามการวินิจฉัยทางการแพทย์ (Medical diagnosis) โดยการแปลความหมายว่าการวินิจฉัยทางการแพทย์นั้นๆ ต้องการ การพยาบาลที่ครอบคลุมอะไรบ้าง ตัวอย่างเช่น มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยข้ออักเสบ มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยโรคต่างๆ เป็นต้น
4.มาตรฐานตามมโนทัศน์ทางการยาบาล (Concept) ซึ่งอาจเป็นกลุ่มของประเภทหรือพฤติกรรมของผู้ป่วย กลุ่มของเหตุการณ์หรือกระบวนการซึ่งมีคุณลักษณะเฉพาะที่ให้ความหมายได้ ตัวอย่างเช่น มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยที่หมดสติ มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยก่อนหรือหลังผ่าตัด มาตรฐานการพยาบาลผู้คลอดในระยะคลอด มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล หรืออื่นๆ เป็นต้น
5. มาตรฐานการพยาบาลตามปัญหาสุขภาพและความต้องการพื้นฐานของผู้ป่วย (Health problems and needs) เช่น มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะอาเจียนรุนแรง มาตรฐานการพยาบาลผู้ป่วยที่ต้องการเคลื่อนไหวภายหลังผ่าตัด เป็นต้น
นอกจากนั้นการกำหนดมาตรฐานการพยาบาลสามารถกำหนดได้หลายรูปแบบ ตามปรัชญา และนโยบายของหน่วยงาน การศึกษาเรื่องการพัฒนาคุณภาพการพยาบาล จากภายนอก เช่นกฎหมายควบคุมการประกอบวิชาชีพ ความคิดเห็นผู้รับบริการ การศึกษาความต้องการของผู้ใช้บริการ หรือความคิดเห็นจากผู้บริหารและผู้ที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพการพยาบาล
หลักสำคัญของการกำหนดมาตรฐานการพยาบาล
1. ข้อความของมาตรฐานต้องมีความชัดเจน ถูกต้องผู้นำไปใช้เกิดความเข้าใจตรงกัน
2. สามารถปฏิบัติให้ประสบผลสำเร็จได้
3. สามารถวัดได้ ในรูปหน่วยที่สามารถเปรียบเทียบ ได้
4. มาตรฐานต้องยืดหยุ่น
ส่วนประกอบในการเขียนมาตรฐานการพยาบาล
• หัวข้อมาตรฐาน แจ้งเฉพาะว่าเป็นมาตรฐานประเภทใด เช่น มาตรฐานเชิงโครงสร้าง มาตรฐานเชิงกระบวนการ มาตรฐานเชิงผลลัพธ์ เป็นต้น
• ข้อความมาตรฐาน เป็นจุดมุ่งหมายหรือผลลัพธ์ที่ต้องการจุดเน้นแต่ละด้าน
• “การจัดองค์กร และการบริหารงานเอื้อให้หน่วยบริการในความรับผิดชอบสามารถจัดบริการพยาบาลได้อย่างมีคุณภาพ”
เกณฑ์เป็นทั้งประเด็นที่ใช้ประเมินการดำเนินงานว่าสามารถบรรลุเป้าหมายหรือไม่
• “มีหัวหน้าพยาบาลที่มีความรู้ ความสามารถในการบริหารรับผิดชอบกลุ่มงานการพยาบาลและร่วมเป็นกรรมการบริหารโรงพยาบาล”
• ผลลัพธ์ที่คาดหวัง
• เป็นข้อความที่แสดงถึงผลที่จะเกิดขึ้นกับผู้ใช้บริการ ครอบครัว และชุมชน
• “น้ำหนักไม่ลดลงไปกว่าเดิม ไม่มีอาการบวม โปรตีนในเลือดไม่ต่ำกว่าเกณฑ์ปกติ”
การประกันคุณภาพ
การรับรองคุณภาพมาตรฐานระดับสากล (Joint Commission International: JCI)
Joint Commission International Accreditation
JCI เป็นฝ่ายหนึ่งของ JCAHO (Joint Commission on Accreditation of Healthcare Organizations)เดือนตุลาคม พ.ศ. 2540 JCAHO Board ตัดสินใจให้บริการรับรองมาตรฐานในต่างประเทศ มีเป้าหมาย : เพื่อปรับปรุงคุณภาพในการให้บริการด้านสุขภาพนอกประเทศสหรัฐอเมริกา โดยประกาศใช้มาตรฐาน ตุลาคม พ.ศ.2542 และปรับปรุงมาตรฐานฉบับที่ 2 พ.ศ. 2546
• JCI A Standards ประกอบด้วย
มาตรฐาน/Standards 340
ตัวชี้วัด/Measurable Elements 1031
ตัวชี้วัด/Measurable Elements 1031
• SECTION I / หมวดที่ I : Patient-Centered Standardsมาตรฐานการดูแลผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง
• SECTION II / หมวดที่ II : Health Care Organization Management Standardsมาตรฐานการบริหารจัดการในโรงพยาบาล
• Standard in Bold typeface is “Core” standards
• มาตรฐานที่เป็นตัวหนาเป็น มาตรฐานหลัก
หมวดที่ I : มาตรฐานการดูแลผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง
§ ACCESS TO CARE/CONTINUITY OF CARE - (ACC) การเข้าถึงการดูแลรักษา/การดูแลรักษาอย่างต่อเนื่อง
• PATIENT AND FAMILY RIGHTS-(PFR) /สิทธิผู้ป่วยและครอบครัว
• ASSESSMENT OF PATIENTS- (AOP)/ การประเมินอาการผู้ป่วย
LABORATORY SERVICES/บริการห้องปฏิบัติการ
RADIOLOGY SERVICES/บริการรังสีวินิจฉัย
• CARE OF PATIENTS - (COP) /การดูแลผู้ป่วย
CARE OF HIGH-RISH PATIENTS
MEDICATION USE
SURGICAL AND ANESTHESIA
Pain Management and End of Life Care
• PATIENT AND FAMILY EDUCATION - (PFE) /การให้ความรู้แก่ผู้ป่วยและครอบครัว
หมวดที่ II : มาตรฐานการบริหารจัดการในองค์กร
• QUALITY IMPROVEMENT AND PATIENT SAFETY - (QPS)/ การพัฒนาคุณภาพและความปลอดภัยของผู้ป่วย
• PREVENTION AND CONTROL OF INFECTIONS - (PCI) / การป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อ
• GOVERNANCE, LEADERSHIP AND DIRECTION (GLD) / การปกครอง การนำและทิศทางขององค์กร
• FACILITY MANAGEMENT AND SAFETY - (FMS)/โครงสร้างและความปลอดภัย
• STAFF QUALIFICATIONS AND EDUCATION (SQE)/ คุณวุฒิและการศึกษาของเจ้าหน้าที่
• MANAGEMENT OF INFORMATION (MOI)/ การบริหารจัดการข่าวสารข้อมูล
FACILITY MANAGEMENT AND SAFETY - (FMS)
FMS. 7 The organization plans and implements a program for inspecting, testing, and maintaining medical equipment and documenting the results.
Measurable Elements of FMS.7
1. Medical equipment is managed throughout the organization according to a plan.
2. There is an inventory of all medical equipment.
3. Medical equipment is regularly inspected.
4. Medical equipment is tested when new and as appropriate thereafter.
5. There is a preventive maintenance program.
6. Qualified individuals provide these services.
สมัครสมาชิก:
บทความ (Atom)